Hiện nay, các sản phẩm truyền thống đang có những đóng góp khá quan trọng vào nền kinh tế nước nhà. Đồng thời, nó cũng giúp nâng cao đời sống của người dân. Chính vì vậy, việc áp dụng OCOP và chứng nhận OCOP là rất cần thiết và mang ý nghĩa thúc đẩy, đưa các sản phẩm truyền thống vươn xa, vươn cao hơn.
Giới thiệu về OCOP
OCOP là gì?
OCOP là tên viết tắt của “One commune one product” hay còn gọi là “Mỗi xã một sản phẩm”. OCOP được thủ tướng chính phủ ban hành như một chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn. Nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới và được khuyến khích mở rộng trên phạm vi toàn quốc.
Một số thông tin về hình ảnh logo của OCOP:
- Chữ O – màu nâu: Là sự tượng trưng cho đất, nền tảng của sản xuất.
- Chữ C – Màu xanh lá cây: Là sự tượng trưng cho mông nghiệp và sản xuất bền vững.
- Chữ O – màu xanh dương: Là sự tượng trung cho sức mạnh, trí tuệ của người Việt Nam.
- Chữ P – màu vàng: là sự tương trưng cho lợi ích của chương trình mang lại cho mỗi người dân và tổ chức tham gia.
Chương trình OCOP
Chương trình OCOP được Chính phủ phê duyệt triển khai thực hiện thông qua Quyết định 919/QĐ-Ttg năm 2018.
Chương trình OCOP là giải pháp phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát huy từ nội lực như nguồn lao động, văn hóa địa phương, trí tuệ, sự sáng tạo,… của địa phương đó. Nhờ thông qua các sản phẩm mang nét đặc trưng của từng địa phương, vùng miền giúp cải thiện đời sống người dân, xây dựng nông thôn mới .
Việc triển khai chương trình OCOP cần phải đảm bảo đáp ứng được yêu cầu của thị trường. Từ đó, giúp tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Nhưng vẫn đảm bảo bảo tồn được cảnh quan, văn hóa truyền thống.
Chương trình OCOP triển khai rộng rãi, trên địa bàn nông thôn cả nước. Chương trình dự kiến triển khai đến hết năm 2025. Đối với trường hợp khu đô thị có sản phẩm đạt tiêu chí thì tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ căn cứ vào điều kiện thực tế để tổ chức thực hiện.
Sản phẩm OCOP là gì?
Sản phẩm OCOP là những sản phẩm, dịch vụ tham gia vào chương trình OCOP của quốc gia. Sản phẩm OCOP theo Quyết định số 919/QĐ-TTg là những sản phẩm hàng hóa và dịch vụ du lịch có nguồn gốc địa phương, mang thương hiệu, nét đặc trưng về văn hóa, lợi thế của địa phương.
Các sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng theo 03 cấp độ: cấp huyện, cấp tỉnh và cấp trung ương. Sản phẩm sau khi đánh giá sẽ được phân hạng từ 01 sao đến 05 sao và được cấp chứng nhận. Chứng nhận sản phẩm OCOP có giá trị trong vòng 36 tháng.
Các nhóm sản phẩm OCOP
Căn cứ theo quyết định 148/QĐ-TTg, sản phẩm OCOP được chia làm 6 nhóm chính dưới đây:
Nhóm thực phẩm:
-
Nông – thủy sản tươi sống: các loại rau, củ, quả, hạt tươi; các loại thịt động vật/gia cầm, thủy hải sản, trứng, sữa tươi;…
-
Nông – thủy sản sơ chế: gạo, ngũ cốc, hạt đã qua sơ chế, trà tươi…
-
Nông – thủy sản chế biến: trà, cà phê, ca cao,…
-
Các loại thực phẩm khác: gia vị, đồ ăn nhanh
Nhóm đồ uống:
-
Nhóm đồ uống có cồn: rượu, đồ uống có cồn khác
-
Nhóm đồ uống không có cồn: nước thiên nhiên, nước khoáng, nước uống tinh khiết, đồ uống không có cồn khác
Nhóm dược liệu và sản phẩm từ dược liệu:
-
Thực phẩm chức năng, chế phẩm thuốc đông y/tây y
-
Mỹ phẩm từ dược liệu
-
Trang thiết bị, dụng cụ y tế
-
Các thảo dược khác
Nhóm thủ công mỹ nghệ:
-
Thủ công mỹ nghệ trang trí
-
Thủ công mỹ nghệ gia dụng
-
Vải, sản phẩm may mặc
Nhóm sinh vật cảnh:
-
Hoa cảnh
-
Cây cảnh
-
Động vật cảnh
Nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng/du lịch sinh thái/ điểm du lịch
-
Dịch vụ du lịch cộng đồng
-
Dịch vụ du lịch sinh thái
-
Điểm du lịch địa phương
Những tiêu chí để được công nhận sản phẩm OCOP là gì?
Tiêu chí công nhận sản phẩm OCOP
Theo Quyết định 148/QĐ-TTg, tiêu chí để một sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP được Chính phủ quy định như sau:
Phần A: Nhóm tiêu chí đánh giá về sản phẩm và sức mạnh cộng đồng (40 điểm)
-
Tổ chức sản xuất: phải sử dụng nguyên liệu và lao động địa phương. Gia tăng giá trị sản phẩm theo hướng sản phẩm chế biến, chế biến sâu. Mở rộng quy mô sản xuất và liên kết theo chuỗi giá trị. Đảm bảo bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất.
-
Phát triển sản phẩm: sản phẩm được phát triển dựa trên truyền thống của địa phương
-
Sức mạnh cộng đồng: khuyến khích sản xuất theo mô hình chung như hợp tác xã. Ưu tiên sử dụng lao động địa phương. Tổ chức kinh doanh hiệu quả và minh bạch
Phần B: Nhóm tiêu chí đánh giá về khả năng tiếp thị (25 điểm)
-
Tiếp thị: khuyến khích có kênh phân phối sản phẩm từ địa phương tới quốc tế. Có chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến. Các hoạt động quảng bá được tổ chức một cách chuyên nghiệp với tần suất thường xuyên để tăng hiệu quả quảng bá sản phẩm.
-
Câu chuyện sản phẩm: Câu chuyện về sản phẩm phải hoàn chỉnh. Được trình bày bài bản, ấn tượng đặc sắc, mang sắc thái của địa phương
Phần C: Nhóm tiêu chí đánh giá về chất lượng sản phẩm (35 điểm)
-
Cảm quan, dinh dưỡng, tính độc đáo: đạt chuẩn theo yêu cầu chất lượng của từng loại sản phẩm
-
Tiêu chuẩn sản phẩm: sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn và công bố theo quy định của pháp luật
-
Khả năng xuất khẩu: khuyến khích các sản phẩm đạt chuẩn chất lượng quốc tế
Phân hạng sản phẩm
Sau khi được đánh giá theo Bộ tiêu chí OCOP, Sản phẩm sẽ được phân thành 05 hạng:
-
Hạng 5 sao (90-100 điểm): sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, đạt điều kiện để xuất khẩu
-
Hạng 4 sao (70-90 điểm): sản phẩm đặc trưng và đảm bảo yêu cầu chất lượng. Sản phẩm có khả năng tiếp cận thị trường tốt, tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 5 sao.
-
Hạng 3 sao (50-70 điểm): sản phẩm đặc thù. Có lượng tiêu thụ ổn định, tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 4 sao
-
Hạng 2 sao (30-50 điểm): sản phẩm đang bắt đầu hình thành chất lượng cụ thể, có tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 3 sao
-
Hạng 1 sao (1-30 điểm): sản phẩm sơ khai, chưa được đưa vào tiêu thụ rộng rãi, có tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 2 sao
Những đơn vị nào được thực hiện theo chương trình OCOP?
Các đối tượng được khuyến khích tham gia chương trình OCOP gồm:
-
Hợp tác xã, tổ hợp tác
-
Doanh nghiệp địa phương nhỏ và vừa
-
Trang trại và hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh
Riêng đối với nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch thì chủ thể thực hiện gồm: các đơn vị đã nêu trên, các hội hay hiệp hội, Trung tâm điều hành hay các tổ chức tương đương cũng có thể triển khai thực hiện chương trình OCOP
Những lợi ích khi tham gia chương trình OCOP
Lợi ích đối với doanh nghiệp
-
Giúp doanh nghiệp nâng cao thương hiệu, quảng bá rộng rãi.
-
Tạp điều kiện thuận lợi tiếp cận hệ thống phân phối trong nước cũng như đẩy mạnh xuất khẩu ra quốc tế.
-
Thu hút người tiêu dùng tin tưởng, nâng cao uy tín cho doanh nghiêp, Từ đó, gia tăng doanh số, mang về lợi nhuận cho doanh nghiệp.
-
Thu hút cơ hội đầu tư bên ngoài, mở rộng sản xuất
-
Là động lực để nâng cao chất lượng sản phẩm. Đảm bảo đạt và giữ vững các tiêu chí của sản phẩm OCOP
Lợi ích đối với người tiêu dùng
-
Người dân được biết, trải nghiệm và sử dụng sản phẩm đặc trưng của từng vùng miền một cách dễ dàng nhờ các chương trình quảng bá sản phẩm OCOP
-
Sản phẩm OCOP được đánh giá rất kỹ lưỡng, chuyên nghiệp thông qua các cấp. Đảm bảo chất lượng trước khi tới tay người tiêu dùng.
-
Giá cả tương xứng với chất lượng sản phẩm.
Thông qua bài viết này, Hy vọng rằng đã phần nào giúp quý độc giả hiểu được sản phẩm OCOP là gì và những tiêu chí để sản phẩm được công nhận OCOP. Có thể nói chương trình OCOP đã thổi một làn gió mới về vùng nông thôn. Giúp cải thiện đời sống kinh tế người dân nông thôn. Mỗi sản phẩm OCOP đã góp phần quảng bá hình ảnh văn hóa của từng vùng đất, con người Việt Nam giàu và đẹp.